Σακχαρώδης διαβήτης: Τι πρέπει να γνωρίζουμε

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια πάθηση, που εμφανίζεται όταν το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη ή όταν ο οργανισμός δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει με αποτελεσματικό τρόπο την ινσουλίνη που παράγεται.

Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη, που εκκρίνεται από το πάγκρεας και καθιστά τα κύτταρα ικανά για πρόσληψη γλυκόζης από το αίμα και χρησιμοποίησή της για παραγωγή ενέργειας. Η ανεπάρκεια παραγωγής ινσουλίνης, δράσης της ινσουλίνης ή και των δύο, οδηγεί σε αυξημένα επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα (υπεργλυκαιμία).

Υπάρχουν δύο κύριες μορφές σακχαρώδη διαβήτη:

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 (νεανικός, ινσουλινοεξαρτώμενος): Τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 παράγουν ελάχιστη ή καθόλου ινσουλίνη και χρειάζονται ενέσεις ινσουλίνης για να επιβιώσουν. Είναι ο συχνότερος τύπος σε παιδιά και νεαρούς ενήλικες.

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 (ώριμης ηλικίας, μη ινσουλινοεξαρτώμενος): Τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν την ινσουλίνη με αποτελεσματικό τρόπο. Μπορούν να αντιμετωπίσουν την πάθησή τους και μόνο με μέτρα που αφορούν στον τρόπο ζωής. Συχνά όμως απαιτούνται από του στόματος δισκία (φάρμακα) και σπανιότερα ινσουλίνη. Είναι ο συχνότερος τύπος σε μεγαλύτερες ηλικίες.

Και οι δύο τύποι σακχαρώδη διαβήτη είναι εξίσου σοβαροί.

Ένας τρίτος τύπος εμφανίζεται σε ορισμένες περιπτώσεις κατά τη διάρκεια της κύησης, αλλά συνήθως υποχωρεί με το πέρας της.

Υπάρχουν και άλλες ειδικές μορφές διαβήτη, οι οποίες όμως είναι πιο σπάνιες.

Διαταραχή ανοχής γλυκόζης: Σε ορισμένες περιπτώσεις τα άτομα εμφανίζουν ενδιάμεσες τιμές σακχάρου του αίματος, ανώτερες των φυσιολογικών, αλλά όχι ικανές για τη διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη. Αυτά τα άτομα λέγεται ότι έχουν διαταραχή ανοχής γλυκόζης, η οποία χαρακτηρίζεται ως πρόδρομο στάδιο του σακχαρώδη διαβήτη. Συνήθως απαιτείται κατάλληλη δίαιτα καθώς και τακτική ιατρική παρακολούθηση.

Μια παγκόσμια επιδημία

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία ολοένα αυξανόμενη παγκόσμια απειλή για την υγεία. Η νόσος αποτελεί βασική αιτία θανάτου για περισσότερα από 7 εκατομμύρια άτομα ετησίως σε όλο τον κόσμο και συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών επεισοδίων, νεφρικής ανεπάρκειας, μόνιμων βλαβών του αμφιβληστροειδούς χιτώνα του οφθαλμού και άλλων σοβαρών επιπλοκών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεθνούς Ομοσπονδίας Διαβήτη (International Diabetes Federation, IDF), σε παγκόσμιο επίπεδο τα τελευταία 30 έτη έχει σημειωθεί ραγδαία αύξηση της επίπτωσης της νόσου, με αποτέλεσμα στις μέρες μας να πάσχουν από αυτήν πάνω από 285 εκατομμύρια άνθρωποι, δηλαδή το 6,6% του πληθυσμού της γης, έναντι 151 εκατομμυρίων το έτος 2000 και 30 εκατομμυρίων το 1985. Εάν δεν ληφθούν μέτρα για την εφαρμογή αποτελεσματικών προγραμμάτων πρόληψης και ελέγχου της νόσου, η Διεθνής Ομοσπονδία Διαβήτη προβλέπει ότι έως το 2030 ο συνολικός αριθμός των πασχόντων θα ανέλθει στα 435 εκατομμύρια.

Η νόσος έχει υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης στον Δυτικό Κόσμο, ιδιαίτερα ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, και αυτό αποτελεί μια σαφή ένδειξη για τη συσχέτισή της με τον σύγχρονο τρόπο ζωής, τις διατροφικές συνήθειες και την έλλειψη σωματικής άσκησης. Στην Ελλάδα από σακχαρώδη διαβήτη πάσχει περίπου το 12% του γενικού πληθυσμού.

Επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια, δια βίου πάθηση, η οποία απαιτεί προσεκτικό έλεγχο. Χωρίς την κατάλληλη αντιμετώπιση μπορεί να οδηγήσει σε υπεργλυκαιμία, η οποία σχετίζεται με μακροχρόνιες βλάβες στον οργανισμό και με την ανεπάρκεια διάφορων οργάνων και ιστών. Στις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπλοκές του διαβήτη περιλαμβάνονται οι παρακάτω:

Καρδιαγγειακή νόσος.

Παθήσεις του κυκλοφορικού συστήματος, μεταξύ των οποίων παθήσεις που προσβάλλουν την καρδιά και το κυκλοφορικό σύστημα. Οι συχνότερες εκδηλώσεις της καρδιαγγειακής νόσου περιλαμβάνουν την στηθάγχη, το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου (καρδιακή προσβολή), την καρδιακή ανεπάρκεια και το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Η καρδιαγγειακή νόσος είναι το κύριο αίτιο θανάτου των διαβητικών και το πρώτο αίτιο θανάτου στις χώρες του Δυτικού Κόσμου.

Διαβητική νεφροπάθεια.

Είναι αποτέλεσμα της αυξανόμενης πρωτεΐνης στα ούρα και εξελίσσεται βραδέως, έχοντας ως αποτέλεσμα ενδεχομένως χρόνια νεφρική ανεπάρκεια. Αυτή εμφανίζεται συνήθως πολλά χρόνια μετά από την αρχική διάγνωση του διαβήτη και μπορεί να καθυστερήσει μόνο με αυστηρό έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και του σακχάρου του αίματος. Ο σακχαρώδης διαβήτης έχει καταστεί σήμερα το συχνότερο αίτιο χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας (τελικού σταδίου), που απαιτεί αιμοκάθαρση ή μεταμόσχευση νεφρού στις περισσότερες χώρες του Δυτικού Κόσμου.

Διαβητική νευροπάθεια.

Βλάβη στις ίνες των νεύρων που προκαλείται από τον διαβήτη. Το μούδιασμα και  η απώλεια της αίσθησης της αφής στα πόδια αποτελούν την συνηθέστερη ένδειξή της, η οποία είναι αποτέλεσμα της βλάβης των περιφερικών νεύρων των κάτω άκρων. Η νευροπάθεια μπορεί ορισμένες φορές να προκαλέσει σοβαρό πόνο, αλλά συνήθως δεν γίνεται αντιληπτή. Ακόμα και χωρίς συμπτώματα, η διαβητική νευροπάθεια έχει υψηλότερο κίνδυνο ελκών των κάτω άκρων και ακρωτηριασμού. Η αυτόνομη νευροπάθεια μεταξύ άλλων σχετίζεται με εμφάνιση στυτικής δυσλειτουργίας και καρδιακών αρρυθμιών.

Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια.

Βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία που τροφοδοτούν τον αμφιβληστροειδή χιτώνα του οφθαλμού. Τα μικρά αιμοφόρα αγγεία του αμφιβληστροειδή είναι δυνατό να πάθουν βλάβες από το υψηλό σάκχαρο στο αίμα και την υψηλή αρτηριακή πίεση. Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι το συχνότερο αίτιο τύφλωσης και ανεπάρκειας της όρασης στον ενεργό πληθυσμό στις ανεπτυγμένες χώρες.

Παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη

Γενετικοί, αλλά και περιβαλλοντικοί παράγοντες φαίνεται να ενοχοποιούνται στην εμφάνιση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1. Με τον όρο περιβαλλοντικοί μπορούν να χαρακτηριστούν παράγοντες όπως οι ιοί, οι τοξίνες στην  τροφική αλυσίδα και τα διατροφικά συστατικά. Ωστόσο, οι συνθήκες επίδρασης αυτών των παραγόντων στην πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν έχουν ακόμα προσδιορισθεί με ακρίβεια.

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες κινδύνου για τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Οι κυριότεροι περιλαμβάνουν:

• Παχυσαρκία και υπερβολικό βάρος
• Καθιστική ζωή – έλλειψη σωματικής άσκησης
• Διαταραχή της ανοχής της γλυκόζης
• Δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπη και χαμηλή σε ίνες
• Προχωρημένη ηλικία
• Υψηλή αρτηριακή πίεση (αρτηριακή υπέρταση)
• Υψηλή χοληστερίνη (υπερλιπιδαιμία-υπερχοληστεριναιμία)
• Οικογενειακό ιστορικό σακχαρώδη διαβήτη
• Ιστορικό διαβήτη κύησης
• Εθνικότητα (υψηλότερα ποσοστά διαβήτη έχουν αναφερθεί σε ορισμένες εθνικότητες)

Εάν νομίζετε ότι ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου για εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη, συμβουλευτείτε τον ιατρό σας, ώστε να υποβληθείτε άμεσα σε κατάλληλο έλεγχο!

Αρχικά ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 θεωρείτο πρόβλημα των ηλικιωμένων με συνέπειες που μπορούσαν να αποβούν μοιραίες. Στις μέρες μας ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 εκδηλώνεται ακόμα και σε νεαρότερες ηλικίες. Επιπλέον αυξημένες παρουσιάζονται οι πιθανότητες διάγνωσης της νόσου στα παιδιά και τους εφήβους.

Ο σακχαρώδης διαβήτης συχνά συνυπάρχει μεταξύ άλλων με αυξημένο σωματικό βάρος ή παχυσαρκία ιδιαίτερα με κοιλιακή (κεντρικού τύπου), με δυσλιπιδαιμία (υπερτριγλυκεριδαιμία, υπερχοληστεριναιμία), αυξημένο ουρικό οξύ (υπερουριχαιμία) και με αρτηριακή υπέρταση. Το σύμπλεγμα αυτό αναφέρεται ως Μεταβολικό σύνδρομο (σύνδρομο Χ). Η εμφάνιση του Μεταβολικού συνδρόμου είναι ανησυχητικά υψηλή τόσο στους ενήλικες όσο και στα παιδιά, και η επίπτωσή του αυξάνεται σε παγκόσμιο επίπεδο.

Οι δύο κύριες κλινικές εκβάσεις του Μεταβολικού συνδρόμου είναι ο αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου ή/και σακχαρώδη διαβήτη (αν δεν υπάρχει ήδη).

Προειδοποιητικά συμπτώματα του σακχαρώδη διαβήτη

Τα προειδοποιητικά συμπτώματα του σακχαρώδη διαβήτη περιλαμβάνουν:

• Συχνή διούρηση
• Υπερβολική δίψα
• Αυξημένο αίσθημα πείνας
• Απότομη απώλεια σωματικού βάρους
• Υπερβολική κόπωση
• Έλλειψη ενδιαφέροντος και συγκέντρωσης
• Εμετούς και στομαχικό πόνο
• Αίσθημα μυρμηγκιάσματος ή μουδιάσματος στα χέρια και τα πόδια
• Θολή όραση
• Συχνές λοιμώξεις
• Πληγές που καθυστερούν να επουλωθούν

Εάν παρουσιάζετε αυτά τα συμπτώματα, συμβουλευθείτε τον Iατρό σας!

Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι ήπια ή να απουσιάζουν σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.

Πρόληψη του σακχαρώδη διαβήτη

Ο σακχαρώδης διαβήτης δεν αφορά μόνο στους ασθενείς και το σύστημα υγείας. Αφορά σε όλη την κοινωνία και η ευθύνη για την αντιμετώπισή του είναι συλλογική.

Επί του παρόντος ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 δεν μπορεί να προληφθεί. Οι περιβαλλοντικοί και άλλοι παράγοντες, που θεωρείται ότι πυροδοτούν την έναρξη της διαδικασίας, που οδηγεί στην καταστροφή των παγκρεατικών κυττάρων που εκκρίνουν την ινσουλίνη, είναι ακόμα υπό έρευνα. Ωστόσο ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 μπορεί να προληφθεί σε πολλές περιπτώσεις με τη σωματική άσκηση και την διατήρηση κανονικού σωματικού βάρους, γεγονός που έχει επιβεβαιωθεί από σχετικές μελέτες.

Δεδομένης της ραγδαίας αύξησης της επίπτωσης του σακχαρώδη διαβήτη στον γενικό πληθυσμό, η Διεθνής Ομοσπονδία Διαβήτη συνιστά την ταυτοποίηση όλων των ατόμων, που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Η ταυτοποίηση αυτή μπορεί να γίνει με μια επίσκεψη στον ειδικά εκπαιδευμένο Ιατρό.

Έχει αποδειχθεί ότι η διατήρηση κανονικού σωματικού βάρους και η εφαρμογή προγράμματος μέτριας σωματικής άσκησης μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της εμφάνισης του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Η Διεθνής Ομοσπονδία Διαβήτη συνιστά τουλάχιστον 30 λεπτά ημερήσια άσκηση, όπως γρήγορο περπάτημα, κολύμβηση, ποδηλασία ή χορό. Τέτοιου είδους σωματική άσκηση έχει βρεθεί ότι μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 κατά έως και 40%.

Εκπαίδευση για τον σακχαρώδη διαβήτη

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια δύσκολη πάθηση που έχει δια βίου απαιτήσεις από τους ασθενείς, αλλά και τις οικογένειές τους. Τα άτομα με διαβήτη πρέπει μεταξύ άλλων να ελέγχουν το σάκχαρό τους, να λαμβάνουν φάρμακα, να ασκούνται σωματικά σε τακτική βάση και να ρυθμίζουν κατάλληλα τις διατροφικές τους συνήθειες.

Επιπλέον μπορεί να πρέπει να αντιμετωπίσουν και ζητήματα που σχετίζονται με τις επιπλοκές της νόσου, γεγονός που έχει και ουσιαστικές ψυχολογικές παραμέτρους. Με δεδομένο το γεγονός ότι η πορεία της υγείας τους εξαρτάται κατά μεγάλο μέρες από τις αποφάσεις που θα πάρουν, είναι υψίστης σημασίας τα άτομα με διαβήτη να λαμβάνουν συνεχή εκπαίδευση, εξατομικευμένη σύμφωνα με τις ξεχωριστές ανάγκες του καθενός, που κατά κύριο λόγο θα παρέχεται από τον κατάλληλα εκπαιδευμένο θεράποντα Ιατρό.

Χωρίς την εκπαίδευση τα άτομα με διαβήτη θα είναι λιγότερο προετοιμασμένα να λάβουν σωστές αποφάσεις, να πραγματοποιήσουν αλλαγές στον τρόπο ζωής τους, να αντιμετωπίσουν τα ψυχολογικά προβλήματα που προκύπτουν από τον διαβήτη και, τέλος, μπορεί να μην είναι κατάλληλα εξοπλισμένα για την αποτελεσματική διαχείριση της νόσου τους. Η λανθασμένη διαχείριση οδηγεί σε κακή έκβαση και αυξημένη συχνότητα εμφάνισης επιπλοκών.

Προϊόντα «κατάλληλα για διαβητικούς» – ένας μύθος

Σε ό,τι αφορά τη χρήση των διάφορων τροφίμων, τροφών και γλυκισμάτων που υποτίθεται ότι “επιτρέπεται να καταναλώνουν οι διαβητικοί” θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι τα αναφερόμενα προϊόντα, τα δήθεν “κατάλληλα για διαβητικούς”, με βάση την σύγχρονη βιβλιογραφία, δεν μπορούν να υποστηριχθούν επιστημονικά.

Η αντικατάσταση της ζάχαρης με ανάλογα ή παράγωγά της δεν προκαλεί καμία θετική επίδραση στην ρύθμιση του σακχάρου του αίματος. Η χρήση τέτοιων τροφίμων “κατάλληλων για διαβητικούς” έχει ως αποτέλεσμα την άνευ λόγου οικονομική επιβάρυνση των διαβητικών, χωρίς να υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση ότι τα τρόφιμα αυτά έχουν όντως ευνοϊκή επίδραση. Επιπλέον τονίζεται ότι πολλά από αυτά τα τρόφιμα, γλυκίσματα κλπ περιέχουν περισσότερο λίπος, περισσότερες θερμίδες, και συμβάλλουν στην διαιώνιση της παχυσαρκίας.

Έτσι τα αρμόδια συμβούλια χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν και προώθησαν τις σχετικές αποφάσεις, με σύσταση για εφαρμογή από όλα τα μέλη, για διακοπή της πώλησης όλων αυτών των τροφίμων, γλυκισμάτων κλπ, δήθεν “κατάλληλων για διαβητικούς” μετά τον Ιανουάριο του 2012. Ο λόγος είναι απλούστατος: Η πεποίθηση και τα επιστημονικά ευρήματα των ειδικών ότι τα ανωτέρω δεν χρησιμεύουν και δεν προσφέρουν στη ρύθμιση του σακχάρου του αίματος των ατόμων με διαβήτη.

Συνιστάται λοιπόν τα άτομα με διαβήτη να συμβουλεύονται τον Ιατρό τους πριν την προμήθεια τέτοιων τροφίμων.

Μεσογειακή διατροφή

Σημαντικές μεγάλες πληθυσμιακές μελέτες έχουν ήδη από ετών τεκμηριώσει τις πολύ ευμενείς επιδράσεις της Μεσογειακής διατροφής. Ο όρος “Μεσογειακή διατροφή” (Mediterranean diet) χρησιμοποιείται για να περιγράψει το σύνολο των διαιτητικών συνηθειών διαφόρων χωρών της λεκάνης της Μεσογείου (Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία) στις αρχές της δεκαετίας του 1960.

Η παραδοσιακή Μεσογειακή διατροφή διαθέτει τα ακόλουθα βασικά χαρακτηριστικά:

• Υψηλό πηλίκο μονοακόρεστου λίπους (ελαιόλαδο) προς κορεσμένο
• Μέτρια κατανάλωση αλκοόλ
• Μεγάλη κατανάλωση οσπρίων
• Μεγάλη κατανάλωση δημητριακών
• Άφθονα φρούτα
• Άφθονα λαχανικά
• Περιορισμένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος
• Μέτρια κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων

Τα άτομα, που ακολουθούν πιστά μια διατροφή με τα παραπάνω χαρακτηριστικά, εμφανίζουν σε μελέτες χαμηλά ποσοστά θνησιμότητας και αυξημένο προσδόκιμο επιβίωσης. Ένας μεγάλος αριθμός επιδημιολογικών μελετών παρατήρησης και παρέμβασης συσχετίζει τη Μεσογειακή διατροφή με μικρότερη επίπτωση καρδιαγγειακών νοσημάτων, σακχαρώδη διαβήτη, παχυσαρκίας, κατάθλιψης, γνωστικών διαταραχών τύπου Alzheimer και συγκεκριμένων μορφών καρκίνου.

Σε ό,τι αφορά την παχυσαρκία, διαιτητικά σχήματα που προσομοιάζουν με την Μεσογειακή διατροφή φαίνεται να οδηγούν σε μεγαλύτερη απώλεια βάρους και καλύτερη ρύθμιση των μεταβολικών παραμέτρων σε σύγκριση με τις τυπικές δίαιτες χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος, οι οποίες είναι συνήθως δυσκολότερο να εφαρμοστούν. Επιπλέον η υιοθέτηση της Μεσογειακής διατροφής σχετίζεται με μικρότερο επιπολασμό κοιλιακής παχυσαρκίας (μικρότερη περίμετρος μέσης). Φαίνεται ότι η ιδιαιτερότητα της Μεσογειακής διατροφής δεν περιορίζεται στην απλή συνάθροιση των ευεργετικών δράσεων των επιμέρους συστατικών της, αλλά συνίσταται στον ιδανικό συνδυασμό και τη συνεργιστική αλληλεπίδραση των διάφορων τροφίμων, με αποτέλεσμα να μεγιστοποιείται το όφελος.

Φυσική δραστηριότητα

Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι η φυσική δραστηριότητα. Αυτή βοηθά σημαντικά στην πρόληψη του διαβήτη, στη διατήρηση του κανονικού σωματικού βάρους σε παχύσαρκα άτομα που έκαναν επιτυχημένη δίαιτα, αλλά και στην βελτίωση του ελέγχου του σακχάρου του αίματος στα άτομα με διαβήτη. Επιπλέον η σωματική άσκηση συμβάλλει στον έλεγχο της αρτηριακής υπέρτασης, στη βελτίωση της υπερλιπιδαιμίας, αλλά και στην ποιότητα ζωής. Το σημαντικό για την υγεία είναι η συστηματική καθημερινή αυξημένη σωματική δραστηριότητα και όχι η περιστασιακή πολύ έντονη άσκηση.

Άλλοι παράγοντες

Τον τελευταίο καιρό μεγάλη έμφαση έχει επίσης δοθεί και σε άλλους παράγοντες.

Ενδεικτικά καταρχήν αναφέρεται ο ρόλος της επαρκούς διάρκειας του ύπνου. Άτομα που δεν κοιμούνται επαρκώς έχουν σχετικά μεγάλη πιθανότητα να εμφανίσουν μελλοντικά σακχαρώδη διαβήτη.

Μια άλλη παράμετρος που δρα δυσμενώς είναι το κάπνισμα. Τα άτομα που καπνίζουν παρουσιάζουν συχνότερα καρδιαγγειακές παθήσεις αλλά και βλάβη των μικρών αγγείων (νεφροπάθεια, αμφιβληστροειδοπάθεια).

Πρόσφατα αναφέρθηκε ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση αποτελεί έναν επιπρόσθετο παράγοντα, που ευθύνεται για την αύξηση της πιθανότητας εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.

Είναι λοιπόν ευνόητο ότι η αλλαγή του τρόπου ζωής είναι απόλυτα αναγκαία για την πρόληψη του σακχαρώδη διαβήτη. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα άτομα που εξ ορισμού παρουσιάζουν σχετικά μεγάλο κίνδυνο λόγω κληρονομικότητας, παχυσαρκίας, αρτηριακής υπέρτασης, καπνίσματος κ.ά.

Σακχαρώδης διαβήτης και κάπνισμα

Το κάπνισμα είναι από μόνο του ανεξάρτητος και σοβαρότατος παράγοντας κινδύνου εκδήλωσης μεταξύ άλλων καρδιαγγειακής νόσου, και γι’ αυτό θεωρείται αυτονόητη η μη έναρξή του ή η διακοπή του από όλους. Ιδιαίτερα τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, λόγω του ότι ο σακχαρώδης διαβήτης είναι και αυτός από μόνος του σοβαρότατος παράγοντας κινδύνου, θα πρέπει να κατανοήσουν τον σοβαρότατο κίνδυνο του καπνίσματος. Συνεπώς οι έννοιες σακχαρώδης διαβήτης και κάπνισμα είναι αμοιβαίως εξαιρούμενες.